De serene architectuur van Tadao Ando

De architectuur van Tadao Ando voert ons naar plaatsen van rust en sereniteit. Zijn constructies zijn perfect met de natuur eromheen verbonden. Ruimtes waar de begrippen interieur en exterieur volledig verdwijnen.

Tadao Ando is een van de meest invloedrijke architecten van deze tijd. De wereldwijde erkenning van Tadao Ando komt van zijn minimalistische en serene architectuur. Te oordelen naar zijn prachtige gebouwen, zouden we kunnen zeggen dat het unieke karakter van zijn projecten hem een atypische architect maakt.

Zijn geboorteplaats, Osaka, is getuige van zijn grote projecten geweest. Een van de dingen die het meest verbazen als we het over Tadao Ando en zijn creatieve en projectieve vaardigheden hebben, dan is het dat hij geen officiële kwalificaties in architectuur heeft.

Lang voordat hij zich aan architectuur wijdde, bracht Ando zijn tijd met allerlei dingen door, waaronder boksen. Het moment waarop hij besloot om zich aan de architectuur te wijden, kwam toen hij naar Tokio reisde en het Imperial Hotel bezocht, ontworpen door de beroemde Frank Lloyd Wright.

Zoals eerder vermeld, ging Tadao Ando niet naar een school voor architectuur. In plaats daarvan volgde hij de zelfleringsroute. Hij kocht tweedehands architectuurboeken, volgde ‘s avonds tekencursussen en studeerde op afstand binnenhuisarchitectuur. De wereld rondreizen was voor Tadao Ando buitengewoon belangrijk, omdat hij hierdoor prachtige gebouwen kon zien.

Tadao Ando’s persoonlijke leven en werk

Hij werd in 1941 in Osaka geboren. Tijdens zijn jeugd wijdde hij zich aan het amateurboksen. Hij vergat dit echter volledig toen hij besloot om zich aan de architectuur te wijden. De lessen die hij als architect heeft opgedaan, komen voornamelijk voort uit lezen en de reizen die hij in zijn hele leven heeft gemaakt.

Hij heeft veel door verschillende landen in Afrika en Europa gereisd, maar ook door de Verenigde Staten. Als onderdeel van zijn opleiding studeerde hij traditionele Japanse architectuur. In 1968 keerde hij terug naar Japan en richtte hij Tadao Ando Architects & Associates in zijn geboortestad Osaka op.

Het jaar 1976 was voor Tadao Ando vrij belangrijk. Het was toen dat het Architectural Institute of Japan, in Osaka, hem voor zijn Azuma huis project beloonde, dat hem wereldwijde aandacht gaf.

De Japanse invloed op de werken van Tadao Ando

Dit huis is een duidelijke weergave van zijn sobere en serene stijl. De constructie bestaat slechts uit 65 m². Toch slaagde hij erin om de essentiële ruimtes van het huis prachtig te verdelen. Het doorbreekt bovendien de beperking tussen de patio en het interieur van het huis, een concept dat uit de traditionele architectuur van Japan komt.

Daarna kwam het wooncomplex Rokko Housing I, dat Ando in Kobe bouwde. Dankzij dit project begonnen mensen hem als een architecturale referentie voor de wereld te zien. Hij werd bovendien door universiteiten uitgenodigd zoals de Universiteit van Tokio, Yale, Harvard en Columbia University om een paar lessen te geven.

Tadao Ando erkent dat zijn werk een dubbele invloed heeft: traditionele Japanse architectuur en moderne bewegingsarchitectuur. Wat betreft de traditionele Japanse architectuur haalt hij inspiratie uit de huizen van de wijk Osaka waar hij opgroeide en uit traditionele Japanse tempels.

Als het nu om moderne architectuur gaat, dan belicht hij de werken van Le Corbusier, Mies Van der Rohe of Louis I. Kahn. In zijn werk kunnen we een sterke invloed van brutalisme en minimalisme waarderen.

De serene architectuur van Tadao Ando

Tadao Ando combineert vormen en materialen van de moderne beweging met de esthetisch aangename, ruimtelijke traditie van Japan. Zijn gebouwen en de natuurlijke omgeving eromheen gaan perfect samen. Op deze manier zijn de landschappen altijd adembenemend.

Deze architect is gefascineerd door materialen in hun natuurlijke vorm. Zijn voorkeursmateriaal is daarom zichtbeton met zichtbare bekistingssporen.

Zijn ontwerpen zijn sober en strak. Als gevolg daarvan verwerpen ze het consumentistische materialisme van de moderne tijd. Hij gebruikt eigentijdse materialen en vermijdt onnodige ornamenten zodat zijn gebouwen eenvoudig blijven.

Hij is bovendien een natuurliefhebber. Tadao Ando gebruikt licht of water om zijn projecten meer zeggingskracht te geven. Het meesterschap waarmee hij zijn gebouwen projecteert, leverde hem in 1995 de Pritzkerprijs op.

Kapel op de berg Rokko, Kobe, Japan

De kapel op de berg Rokko is een omheining die deel uitmaakt van een hotel dat meestal wordt gebruikt om bruiloften te vieren. Het heeft een privélocatie met een fantastisch uitzicht op de baai van Osaka.

We kunnen de basisprincipes van de architectuur ook in dit project observeren. Deze basisprincipes zijn eenvoudige geometrie, de combinatie van licht en schaduw en zichtbaar beton met een bestudeerde modulatie toegepast samen met metaal en glas. Hij voltooide dit project met een studie van directe of indirecte natuurlijke verlichting.

In deze kapel voegde hij een klokkentoren toe, een belangrijk element van de westerse architectuur dat een formele rol speelt. Met deze verticale klokkentoren probeert Tadao Ando de horizontaliteit van het gebouw te doorbreken.

Tadao Ando: Kerk van Licht, Ibaraki, Japan

Deze kleine kerk staat in de stad Ibaraki, net buiten Osaka, Japan. Dit is zonder twijfel een van Tadao Ando’s meest karakteristieke architectonische werken.

De kerk van licht heeft een ongelooflijke omlijsting waardoor ze zich tot haar directe natuurlijke omgeving kan verhouden. Het licht is ingesloten, waardoor het het hoofdvolume binnengaat. Op deze manier wordt het licht het leidende aspect van de hele ruimte.

Het werd in 1989 gebouwd en verving al snel de oude katholieke kerk op dezelfde plaats. De Kerk van Licht is het resultaat van het contrast tussen vol en leeg, licht en donker, beweging en sereniteit.

Het interieur wordt door kleine openingen verlicht, waarvan velen zouden denken dat het slechts ramen zijn, maar in werkelijkheid maken ze deel uit van de compositie van het gebouw. Direct achter het altaar bevindt zich een kruisvormige opening. De natuurlijke verlichting die het geeft, geeft de hele constructie een poëtische beleving.

Deze kerk valt op door zijn soberheid. Hij wijkt volledig af van het klassieke model van deze constructie, die vol ornamenten is.

Kerk aan het Water, Hokkaido, Japan

Deze bevindt zich in de stad Tomamu, op het afgelegen eiland Hokkaido, in het noorden van Japan. In deze kerk paste Ando ook zijn principes van soberheid, materialiteit en nuchterheid toe.

Wat deze kerk zo bijzonder maakt, is de relatie met de natuurlijke omgeving. In deze constructie heeft Tadao Ando een bijna perfecte verbinding tussen het gebouw en de natuur tot stand gebracht. Kerk aan het water is een voorbeeld van Ando’s meest succesvolle architectuur en combineert concepten over het profane en het heilige, de leegte en het oneindige.

De samenstelling van dit gebouw is op de kruising van twee volumes gebaseerd. Ten eerste een vierkant prisma van 15 meter aan elke kant en een kubus van 10 meter aan elke kant. Deze twee vormen delen een hoek en vormen aan elke kant nog een kubus van 5 meter.

Voor de kerk ligt een vijver, een rechthoek van 45 x 90 meter. Het is verdeeld in vier platforms van 15 meter, waardoor er een virtuele behuizing ontstaat. Deze vijver is een waterplein dat iedereen vanuit de kerk kan zien. Het individu brengt geen fysiek, maar visueel contact tot stand. De communicatie van de kerk met de natuur is onberispelijk.

Beelden van rust…

Zoals je kunt zien, is de architectuur van Tadao Ando sereen, maar het heeft ook een spirituele dimensie. De natuur speelt in de architectuur van deze meester ook een essentiële rol.

Tadao Ando gelooft echt dat het in deze luidruchtige wereld nog steeds mogelijk is om transcendente ruimtes van sereniteit en spiritualiteit te creëren.