Bir Mimari Harikası: Şelale Evi (Fallingwater)

Şelale Evi (Fallingwater House) 20. yüzyılın en önemli mimari eserlerinden biridir. Amerika Birleşik Devletleri'nde 1930'larda inşa edilen Şelale Evi, günümüzde hala mimarlar tarafından büyük beğeni toplamaktadır.

Şelale Evi (Fallingwater), modern mimarinin en önemli eserlerinden biridir. Tüm zamanların en büyük Amerikan mimarlarından biri Frank Lloyd Wright tarafından 1930larda tasarlanan bu ev, onu görecek kadar şanslı olanları şaşırtmaya ve mest etmeye devam ediyor. Bu yazımızda size bu mimarı yapı hakkında her şeyi anlatacağız.

Şelale Evi: Tarihi

Şelale Evi veya Kaufmann Evi olarak bilinen bu ev, dünyaca ünlü mimar Frank Lloyd Wright tarafından tasarlanmış ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Pennsylvania eyaletindeki Bear Run nehrinde bir şelalenin tepesine inşa edilmiştir.

Wright’ın şüphesiz ki en büyük başyapıtlarından biri olan ev, modern mimarinin en  başarılı örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.  Amerikan Mimarlar Enstitüsü, Şelale Evi’ni ”Amerikan mimarisinin en iyi eseri” olarak adlandırmaktadır.

Şelale Evi, başta Pittsburgh bölgesindeki en büyük alışveriş merkezine sahip Kaufmann ailesi, Edgar ve Liliane Kaufmann ile oğulları Edgar Jr, tarafından çiftlik evi olarak, şirket çalışanları tarafından da Büyük Buhran zamanına kadar yaz kampı olarak kullanılmaktaydı. Aile 1937 – 1963 yılları arasında evi kullanmaya devam ettiler.

Aile üyeleri öldükten sonra Edgar Jr. Şelale Evi’ni Batı Pennsylvania Koruma Teşkilatı’na bağışladı. 1064’de halka açılan dernek evi, o zamandan bu yana 4 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlamıştır. 

Özellikleri

Ailenin başlangıçta çiftlik evi için seçtiği yer burası değildi. Ancak, arazinin topografyasını inceledikten sonra, ülkenin en ünlü evlerinden biri haline gelen Şelale Evi’nin bugün bulunduğu yere inşa edilmesine karar verildi. 

Sadece bir patika ile ulaşılabilen evin etrafını çevreleyen orman, o zamanlardan beri neredeyse hiç el değmeden kalabilmiştir. Bear Run nehri, Wright’ın tasarımında önemli bir rol oynamaktadır.

İki katlı Şelale Evi, kirişli, güzel teraslara sahiptir. Evin kalbi, oturma odasında bulunan şöminedir. Dikey olarak bir kattan diğerine uzanan pencereler, dışarıdaki birinin evin içini görmesini engellemek için ışığı yansıtmaktadır.

Nehrin üzerinden geçen kısmın karşı tarafında taştan bir eğime inen çardaklar ve çevredeki ağaçlar ile karşılaşacaksınız. Wright’ın doğal manzaraya duyduğu saygının en iyi örneklerinden biri olan bu alan ”evin ormanı” olarak bilinmektedir.

İçeride şekli, konumu ve düzeni bakımından benzersiz odalar ile karşılaşacaksınız. Girişi geçtiğinizde yatak odaları, banyolar ve Edgar Kaufmann’ın ofisinin bulunduğu kata çıkan bir merdiven göreceksiniz. Ayrıca oturma odasını geçerek ”müzik köşesi” ve doğrudan aşağıdaki nehre inen ”su merdiveni” bulunan kısma ulaşabilirsiniz. Bu merdivenin basamakları kablolara bağlanmış şekilde asılı durmaktadır.

İnşa Süreci

Wright’ın Şelale Evi’nin planlarını çizmesinin sadece iki saatini aldığı söylenmektedir. Evin nehrin yanına inşa edileceğine inanan evin sahipleri, üzerine inşa edileceğini öğrendiklerinde şaşkına dönmüşlerdir.

Ev, temellerini ve alt kısmını oluşturmada kullanılan kaya gibi, çevredeki ormandan alınan doğal malzemeler ile inşa edilmiştir. Dış cephenin geri kalanı, mevsime bağlı olarak genellikle kahverengi veya yeşil olan çevresiyle tezat oluşturan bej renktedir. 

Şelale evinin en dikkat çekici özelliklerinden biri de sekizgen şeklinde tasarlanmış kirişli duvarlarıdır. Wright bu evi çevreye uyumlu olarak şekilde inşa etmiş ve evin büyük bir kısmı nehrin üzerinde asılı olmasına rağmen, zamana inanılmaz şekilde meydan okumuştur.

Proje hakkında ciddi şüphelere sahip olan Wright’ın mühendisleri, evin yapısını güçlendirmek için iki metal levha eklemişlerdir. Bu güçlü yapı sayesinde ev, inşa edildikten kısa bir süre sonra bölgeyi vuran kasırgadan hasar almadan kurtulmuştur.

Şüphesiz ki, Şelale Evi her mimari ve doğa hayranlarının mutlaka görmesi gereken yapılardan biridir. Yapımından 80 yıl sonra bile bozulmadan kalan bu eser, her yıl inanılmaz sayıda kişi tarafından ziyaret edilmektedir.