Charlotte Perriand en haar bijdrage aan modern design
Het tijdperk van modern design heeft ons een aantal opmerkelijke ontwerpers opgeleverd. Een daarvan is Charlotte Perriand. Als visionair ontwerper speelde ze een actieve rol in de avant-gardebeweging in het begin van de 20e eeuw, een tijd waarin grote veranderingen in esthetische waarden plaatsvonden.
Het is dankzij Charlotte Perriand dat de ontwerpen van Le Corbusier de roem en bekendheid kregen die ze deden. Haar modernistische visie stelde haar in staat om interieurs te creëren die een aanvulling waren op de iconische gebouwen van de Zwitserse architect.
In een tijd waarin beroepen als architecten en ontwerpers als mannelijke rollen werden beschouwd, was een vrouwelijke architect ronduit baanbrekend. Dit betekende echter dat de naam van Charlotte Perriand alleen bekend was als assistente in de studio van Le Corbusier, en niet als de pionier die ze was.
Toch bleef ze een fundamentele rol spelen in het moderne design en werd ze een drijvende kracht achter de avant-gardebeweging. Haar ontwerpen gaven de ruimtes van Le Corbusier een uniek tintje. Tot dan toe gebruikten ze gewoon meubels van andere ontwerpers.
“Wat is het cruciale element in een huishouden? Daar kunnen we direct op antwoorden: opslag. Zonder goed geplande opslagruimte is het onmogelijk om ruimte te vinden in je huis.
– Charlotte Perriand
Het leven en de carrière van Charlotte Perriand
Perriand werd in 1903 in Parijs geboren als dochter van een kleermaker en een high-end naaister. In 1920 schreef ze zich in aan de Ecole de L’Union Centrale de Arts Decoratifs (School van de Centrale Unie voor Decoratieve Kunsten) waar ze vervolgens voor vijf jaar meubeldesign studeerde.
Aan het einde van haar studie was Perriand nog steeds niet overtuigd van de stijl die op de school werd onderwezen, die houtbewerking combineerde met de Beaux-arts stijl. Als gevolg hiervan vond ze inspiratie in de esthetiek van het machinetijdperk, en in de motorvoertuigen en andere nieuwe machines die op dat moment in opkomst waren.
Toen ze 24 was, begon ze naam te maken in de wereld van design. Haar succes was het resultaat van haar veelgeprezen Bar sous le Toit (bar onder het dak), gemaakt van aluminium, glas en chroom, die ze presenteerde op de Salon d’Automne in 1927.
Charlotte Perriand en Le Corbusier
Maar een van de cruciale momenten in het leven en de carrière van Perriand kwam toen ze voor het eerst op de deur van de studio van Le Corbusier klopte. De eerste keer dat de jonge ontwerper de studio bezocht, zei Le Corbusier tegen haar: “Sorry, maar we borduren hier geen kussens”. Met deze woorden gooide hij de deur voor haar neus dicht.
Maar dit weerhield haar er niet van. Integendeel zelfs. En een maand later, nadat hij haar Bar sous le Toit had gezien, stemde Le Corbusier ermee in haar in dienst te nemen. Ze ging aan de slag met Le Corbusier en Pierre Jeanneret voor meer dan 10 jaar.
In de studio van Le Corbusier bekleedde Charlotte de functie Hoofd van Interieuren. In 1928 ontwierp ze vervolgens drie stoelen voor de studio van de Zwitserse architect.
Elk van deze stoelen had een stalen buisframe. Elke stoel had een ander doel:
- de B301 was een conversatiestoel,
- de LC2 was ontworpen voor comfort en ontspanning
- en de B306 was een chaise longue, ontworpen om in te slapen.
Haar ontwerpfilosofie
Charlotte vond dat haar ontwerpen aangepast moesten worden aan de echte wereld en aan de behoeften van de mensen die ooit in die ruimte zouden leven. Het idee achter haar interieurs was namelijk om het dagelijkse leven van mensen gemakkelijker te maken. Door schoonheid te brengen en de chaos tegen te gaan, geeft haar werk een duidelijk gevoel van vrijheid.
Met een grote interesse in zowel politiek als economie, streefde ze niet naar luxe of de grootse huizen die gereserveerd waren voor de hogere klassen. Integendeel, omdat ze zich bewust was van de grote betekenis van dat moment in de geschiedenis, concentreerde ze zich op de communistische principes die populair waren in die tijd.
Deze principes brachten haar ertoe zich te concentreren op het ontwikkelen van ontwerpen die voor iedereen. Of in ieder geval ontwerpen die voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk waren.
Ze hoopte de wereld te veranderen, te beginnen met het huis. Haar interieurs zijn daardoor ontworpen om zelfs in de kleinste ruimtes te passen, van sociale woningen tot arbeiderswoningen.
Ze paste dezelfde principes toe op de materialen die in haar ontwerpen werden gebruikt. Dus koos ze alleen de materialen die voor iedereen toegankelijk waren. Om haar meubels betaalbaarder te maken, verving ze staal en leer door hout en vlechtwerk.
Haar ontwerpen combineerden ook haar grote interesse in modulaire en geprefabriceerde woningen. Door deze twee concepten te verenigen, kon ze kosten besparen en haar werk veelzijdiger maken.
Nieuwe invloeden
De nazi-bezetting van Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog dwong Charlotte te vluchten en haar toevlucht te zoeken in Japan. Op de dag dat Duitse soldaten Parijs veroverden, verliet ze Marseille. Maar de oorlog volgde haar naar Japan, dus verhuisde ze opnieuw, dit keer naar Vietnam.
Deze ervaringen gaven haar nieuwe inspiratie voor haar werken, zoals het zenboeddhisme. Met nieuwe materialen tot haar beschikking, begon ze aan de experimentele fase van haar carrière.
Perriand stierf in 1999, op 96-jarige leeftijd. Ze bleef tot het einde een actief leven leiden en publiceerde haar memoires nauwelijks een jaar voor haar dood. Onder de titel “Une Vie de Création” onthulde ze een leven gewijd aan het ontwerp van ruimtes en meubels, die vandaag de dag nog steeds worden gemaakt.
Charlotte was in staat om met modern design een nieuwe richting in te slaan. Ze nam graag de tijd om na te denken over aspecten zoals vorm, ergonomie en functie in elke ruimte waarin ze werkte. Om een aantal redenen leefde ze echter haar leven buiten de schijnwerpers, in de schaduw van haar collega’s in de studio van Le Corbusier.