Het cultureel centrum van de piaristen - herstelde ruïnes
De interventie om het Cultureel Centrum van de Piaristen in de Lavapiés-wijk in Madrid en de omgeving te creëren, is een prachtig voorbeeld van het herstel van ruïnes. Het project omvatte verschillende scopes die variëren van een stedelijke omgeving tot interieurontwerp.
We kunnen ook verschillende bouwsystemen in het project identificeren, die allemaal op verschillende manieren met de oorspronkelijke structuur werken. De architecten integreerden tijdens het hele werk zorgvuldig nieuwe materialen met behoud van een evenwicht.
De interventie was bedoeld om alle ruimtes met elkaar te verbinden en zo een verenigd cultureel centrum te creëren.
Het cultureel centrum van de piaristen – interventieproject
Het interventieproject vond plaats tussen 1996 en 2004. Tegenwoordig gebruikt het Online Leercentrum Escuelas Pías de gerestaureerde ruïnes. Het was een unieke interventie die nauwelijks in een enkele categorie kan worden onderverdeeld.
Het project omvatte restauratie, revalidatie en nieuwbouw. Hoewel het hele project uit diverse componenten bestond, is het culturele centrum perfect in balans. Alle elementen werken samen om een mooie weergave van zowel het verleden als het heden te creëren.
De Spaanse architect José Ignacio Linazasoro leidde het enorme project. De vrucht van zijn werk is een ongelooflijk cultureel centrum opgericht uit de kerkruïnes van de oude piaristische school van San Fernando.
De interventie omvatte ook stadsplanning en reorganiseerde het Agustín Lara-plein. Het omvatte ook een nieuwe ondergrondse parkeerplaats. Het gebouw zelf herbergt een universitaire collegezaal en een bibliotheek, die tussen de ruïnes staat.
Bovendien profiteert het stoere imago van de buurt ook enorm van de prachtig gerestaureerde ruïnes van de kerk. Lavapiés heeft in de loop van de tijd dankzij de diverse inwoners een speciaal karakter gekregen.
Het project was ook bedoeld om de geschiedenis en alle veranderingen in de buurt zelf te omvatten.
Geschiedenis van de Piaristen School van Lavapiés
Opgericht in het hart van wat tegenwoordig Lavapiés is, werd de religieuze school voor het eerst in de 18e eeuw gebouwd. In het begin droeg het de naam Colegio de San Fernando (School van San Fernando), maar de lokale bevolking noemde het later de Colegio de Lavapiés (School van Lavapiés).
Pater Juan García de la Concepción, kapelaan van de Pilar-kapel stichtte de school in 1729 op een perceel aan de straat Mesón de Paredes. Ruïnes lagen naast de kapel en dienen als een sterke getuigenis van de Spaanse burgeroorlog.
De bescheiden installaties van de school verwelkomden veel kinderen die wilden studeren. Toen in 1735 gaf de pastoor van San Justo, die de kapel bezat, het aan de Orde van de Piaristenvaders.
Sinds 1735 heeft de school de naam Colegio de Nuestra Señora de la Portería aangenomen ter ere van een voorstelling van de Onbevlekte Ontvangenis van de Maagd Maria. Later in 1737 onderging de school een uitbreidingsproject, waarbij drie aangrenzende huizen aan het oorspronkelijke gebouw werden toegevoegd.
Jaren na de uitbreiding zouden verschillende gulle giften de school helpen om zijn kerk in 1763 en 1761 te bouwen. Enkele opmerkelijke donoren waren de Spaanse koningen Charles III en Charles IV.
Broeder Gabriel Escribano leidde het kerkbouwproject en ontwierp de begane grond die was gemaakt van een rechthoekige kamer en een ronde kamer die met een extravagante koepel zou worden bedekt.
Later veranderde het lot de oorspronkelijke naam van de kerk van Nuestra Señora del Pilar, afgeleid van de nabijgelegen kapel met dezelfde naam, in Colegio de San Fernando.
Het revalidatieproject veranderde de kerk in een bibliotheek. Wat ooit een tempel van religie was, is nu een tempel van kennis.
Tijdens de Spaanse burgeroorlog
Het gebouw brandde af op 19 juli 1936. Toevallig was het maar een dag voor het begin van de Spaanse burgeroorlog. Sommige historici beweren dat het ook willekeurig is geplunderd, omdat de andere kerken in Madrid geen schade hebben geleden.
Sommige mensen geloven dat de Falangistische partij de kerk gebruikte als een buskruitmagazijn naast het oefenen van formaties en het geven van militaire instructies op de binnenplaats. Al in de kerk barricadeerden de Falangisten zichzelf in de nacht van 18 juli, de dag van de militaire staatsgreep die de burgeroorlog zou beginnen.
De volgende dag openden ze het vuur met een machinegeweer vanuit de torens van de kerk, verwondden een omstander en doodden een ander in de aanval. Als reactie daarop namen de anarchisten van de anarcho-syndicalistische vakbondspartij (Confederación Nacional del Trabajo of CNT) de kerk over, overvielen ze en staken ze in brand.
En daar stond het, verlaten. In tegenstelling tot andere belangrijke gebouwen in Madrid hebben ambtenaren het niet gerestaureerd. Pas in 2002 begon de interventie van het cultureel centrum.
Het revalidatieproces van het cultureel centrum van de piaristen
Het revalidatieproject had als doel een basis te leggen voor programma’s voor afstandsonderwijs. Het vulde het lege terrein waar het plaatselijke theater ooit stond. Het project tilde ook een bibliotheek uit de oude kerkruïnes van de school van San Fernando.
De bibliotheek staat in wat ooit de kerk was en is visueel verbonden met de collegezaal. Het is ook fysiek verbonden met de collegezaal via trappen die parallel zijn aan de muren. Het interieur toont de ruïnes en omlijst ze met nieuwe materialen.
De interventie had als doel om de moderne architectuur met de ruïnes van het verleden te verbinden en heeft zijn doelen op ingenieuze wijze bereikt. Bovendien voegde het ook succesvol verschillende volumes naadloos toe.
Verder richtte het project zich ook op de kleinere aspecten, zoals de textuur van materialen en ook van architectuur. De architecten pasten zelfs een stedelijk element toe op het ontwerp, dat de bibliotheek met de openbare ruimte verbindt.
De interventie van het Cultureel Centrum van de Piaristen is ongetwijfeld een prachtig voorbeeld van het renoveren van historische gebouwen voor hedendaags gebruik.